W ramach sporu pomiędzy polskim podatnikiem a Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej w przedmiocie odliczenia podatku od wartości dodanej (VAT) naliczonego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 18 marca 2021 r. sygn. C-895/19 uznał, iż polskie przepisy wyznaczające termin trzech miesięcy na „neutralne” rozliczanie VAT na transakcjach WNT są niezgodne z Dyrektywą VAT.
W ramach sporu spółka A. zwróciła się do Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowe z pytaniem, czy może odliczyć VAT naliczony z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym został wykazany należny VAT, i to nawet jeśli dokonała ona korekty deklaracji VAT po upływie terminu trzech miesięcy. Organ w wydanej interpretacji indywidualnej wskazał, iż w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) VATU nie ogranicza prawa do odliczenia i w związku z tym nie może zostać uznany za niezgodny z dyrektywą VAT lub z zasadami neutralności podatkowej i proporcjonalności. Po skierowaniu sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, mając na uwadze wątpliwości co do zgodności art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) VATU z prawem Unii, zadano pytanie prejudycjalne do TSUE.
Zgodnie z orzecznictwem Trybunału, że z prawa do odliczenia VAT należy co do zasady skorzystać za okres, w którym, po pierwsze, to prawo powstało, i po drugie, w którym podatnik jest w posiadaniu faktury. Tak więc prawo do odliczenia podlega wykonaniu co do zasady w tym samym okresie, w którym powstało, to znaczy – w świetle art. 167 dyrektywy VAT – z chwilą, gdy podatek stał się wymagalny. Podatnik może zostać upoważniony do dokonania odliczenia, nawet jeśli nie wykonał swego prawa w okresie, w którym prawo to powstało, z zastrzeżeniem spełnienia określonych warunków i wymogów proceduralnych ustalonych przez prawo krajowe.
art. 167 i 178 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie stosowaniu przepisów krajowych, zgodnie z którymi wykonanie prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem wewnątrzwspólnotowym w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym VAT jest należny, jest uzależnione od wykazania należnego VAT w deklaracji podatkowej, złożonej w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy.
Trybunał stwierdził zatem, iż art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b) VAT ustanawia dodatkowy wymóg w stosunku do warunków, którym podlega prawo do odliczenia ustanowione w dyrektywie VAT, i jest sprzeczny z zasadami neutralności podatkowej i proporcjonalności.
Przedmiotowe orzeczenie otwiera podatnikom drogę do wnioskowania o zwrot zapłaconych historycznie odsetek, ujmowania podatku naliczonego i należnego z tytułu WNT w jednym miesiącu w przyszłości czy też może być także podstawą do potraktowania w analogiczny sposób rozliczeń dotyczących importu usług.
